6 ay - 5 yaş arası çocuklarda görülen, merkezi sinir sistemi dışındaki bir nedenden kaynaklanan ateş sırasında ortaya çıkan nöbetlere " FEBRİL KONVÜLSİYON " denir. Bu yaş grubunda görülen epileptik nöbetlerin yaklaşık yarısını oluşturur. Prevalansı % 3 - 4 kadardır ve en sık 18 - 22 ay arasında ortaya çıkmaktadır. Erkek çocuklarda kızlardan daha fazla görülür.
Febril konvülsiyonların etyopatogenezi halen tam açıklık kazanmamıştır. Her çocuk ateşlendiği halde neden bazıları nöbet geçirip, diğerleri geçirmez sorusu hala tam olarak cevaplanamamaktadır. Nöbet geçirenlerde beyindeki nöronal hücrelerde ateşe karşı konvülsif eşiğin düşük olduğu düşünülmektedir. Genetik yatkınlık, ateşin yükselme hızı, sıvı-elektrolit imbalansı, bakteriyel toksinler, antihistaminikler vb bazı ilaçlar predispozisyon yaratan nedenler olarak suçlanmaktadır. 5 yaşa kadar beyin olgunlaşmasının henüz tamamlanmamış, nöronlar arası ileti geçişini baskılayan ve kolaylaştıran mekanizmalar arasındaki dengenin henüz olgunlaşmamış olması kolaylaştırıcı sebeptir.
Havalenin belirtileri : Çocuk aniden sararır, bilincini kaybeder vücudu katılaşır, gözleri döner, kol ve bacaklardave yüzde sarsıntılar olur. Birkaç dakika sonra kriz biter, çocuk sesli olarak nefes alır, gevşer ve uyur. Çoğuzaman kriz, hafif bir sertleşme, birkaç sarsılma, güçsüz kalıp yere düşme, çok kısa süren bir bilinçsizlik şeklindeortaya çıkar ve havale geçirdiğini anlamak mümkün olamaz.
Bu hafif krizlerde, gözlerin devrilmesi çocuğun bilincini kaybettiğinin kanıtıdır. Havalenin görünüşü korkuvericidir ama tehlikeli değildir. Havale geçiren bir çocuğun ateşini düşürmek gerekir. Üstündeki örtülerkaldırılmalı , 10 dakikalık bir ılık banyo yaptırılmalı, gerekirse banyo birkaç defa tekrarlanmalıdır, buz torbasıkoymak, ıslak havluya sarmak da işe yarayacak çözümler. Parasetamol veya aspirin gibi ateş düşürücüler dekullanılabilir.
Doktor gelince eksik yapılmış bir şey varsa tamamlar, kriz atlatılmamışsa gereken ilaçları verir. Kriz geçtiktensonra, doktor çocuğu genellikle hastaneye kaldırır, çünkü bazı tahliller yapılması gerekir.
Bu tahlillerde ateşin sebebi aranır. Çoğunlukla ateş rino farenjit veya grip gibi zararsız bir nedenden kaynaklanır ama bazen de çokciddi enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkmış olabilir. (idrar yolu enfeksiyonu, menenjit vs)
Havale geçiren bir çocukta, bunun bir daha tekrarlanmaması için önlemler alınmalıdır. Ateşi çıktığı zaman,derhal yukarıda belirttiğimiz şekilde hareket edilmeli, ateşe karşı ilaç verilmelidir. Buna bazen Valium da ilaveedilir. (Ağızdan damla şeklinde 3 kere verilir) Doğru şekilde kullanıldığı zaman Valium tehlikesiz ve çok normalbir ilaçtır. Bu konuda doktorunuza danışabilirsiniz.
Uzun süren, şiddetli bir kriz geçiren çocuklarda , ateş çıktığı zaman alınacak tedbirler yetersiz olabilir. Doktorböyle durumlarda çocuğa 1 sene kadar sürecek bir tedavi verebilir.
Bu 1 yaşından küçük olan ve 10-15 dakikalık krizler geçiren çocuklara veya ailesinde sara hastalığı bulunançocuklara uygulanır.
Havale krizinin çok korkutucu olması , çocuğun hastaneye kalkmasına bile neden olması aileleri çokendişelendirir. Ama krizden sonra çocuk normal hayatına devam eder.
Ateş nedenli havalelerin sadece %4’ünde kalıcı tekrarlayıcı konvulziyonlara yani epilepsiye dönüşüm sözkonusudur. Böyle bir prognoz gösterebilecek olan ateş nedenli havalelerin ortaya çıkması için genelde şukriterler geçerlidir:
* Ailede epilepsi bulunması
* Daha önce geçirilmiş beyin lezyonu
* İlk havalenin 1 yaştan önce veya 4 yaştan sonra görülmesi
* Aynı enfeksiyon sırasında defalarca havale geçirilmesi
* Üçten fazla havale öyküsü
* Kalıcı EEG bulguları
Soru: "Çocuğumun ateşi var, ne yapmalıyım?"
Yanıt: Çocuğunuzun üzerinde varsa yorganı kaldırın, kalın giysileri çıkarın. Ateşi 38'in üzerindeyse doktorunuzun önerdiği miktarda "parasetamol" şurubu içirin. İçemiyorsa fitil de kullanabilirsiniz. Ateş düşerken terleme ile sıvı kaybı meydana geldiğinden sık sık su vermeyi ihmal etmeyin. Islak iç çamaşırlarını değiştirin. Ateş 39.5'in üzerindeyse anlatılanlara ek olarak çocuğunuzu tamamen soyun, yatağına bir havlu serin, üzerine yatırın. Islak bir sünger ya da bezle alın, boyun, koltuk altları, bacak araları ve büklüm yerlerini sık sık silin. Bu iş için buzlu, kolonyalı, sirkeli değil sadece ılık su kullanın. Yarım saat içinde ateş düşmezse doktorunuzla görüşün ya da hastaneye başvurun. Hastalığın nedenine yönelik tedavi gerekliliği (antibiyotik vb) mutlaka hekim tarafından verilmesi gereken bir karardır.
Soru: "Ateşi düşürmek için ASPİRİN verebilir miyim?"
Yanıt: Aslında kesinlikle aspirin kullanmayın demek mümkün değildir. Ancak çocuğunuz "viral enfeksiyon" örneğin grip, kızamık ya da su çiçeği geçiriyorsa aspirin kullanıldığında çok nadir olarak "Reye sendromu" sorunuyla karşı karşıya kalınabilir. Reye Sendromu karaciğer hasarı ile seyreden bir hastalık tablosudur. Tek nedeni aspirin kullanımı değildir. Ama viral enfeksiyonlarda aspirin kullanılan olgularda sıklığının arttığına dair yayınlar vardır. Aniden ateşi yükselmiş bir çocukta etken viral midir değil midir diye araştırmaya çoğu kez zaman olmayacağı için aspirin yerine parasetamol kullanmak daha güvenli bir seçenek olmaktadır.
Soru: "Çocuğum havale geçirirken, ne yapmalıyım?"
Yanıt: Yaptığınız tüm müdahalelere rağmen çocuğunuz gözlerini bir noktaya dikip sizinle iletişimini kaybeder, ağzı köpürür, vücudunda kasılmalar meydana gelirse ilk yapılacak şey paniğe kapılmamaktır. Onu hemen yere yatırın, ayıltmaya çalışmayın, sağa sola koşup yalnız bırakmayın, yanında durun. Kusarsa gövdesini ve başını bir yana çevirin. Dişlerinin arasına elinizi ya da bir cismi sokuşturmaya çalışmayın, zorlamayın. Eğer kendiliğinden aralanmış ise bükülmüş bir kumaşı araya hafifçe sokabilirsiniz. Bu uygulamada amaç dilin ısırılmasını önlemektir. Tekrar ediyorum bir şey sokmak için zorlamak yok!
Havale bir kaç dakika içinde kendiliğinden duracaktır. Sabırla bekleyin (bu bekleyiş insana saatler geçiyor hissini veriyor olsa da) .. Havale geçiren çocuğu kapıp soğuk duşun altına sokmayın. Siz duş yaptırsanız da yaptırmasanız da havale duracaktır. Havale durduktan sonra doktorunuza baş vurun. O gereken tedaviyi düzenleyecektir. Eğer havale durmuyorsa vakit yitirmeden acil servisi olan bir hastaneye götürürün.
Konu: Havale 
Cuma Eyl. 26, 2008 10:21 pm
