Enerji Bakanı Hilmi Güler doğalgaz zammının kendilerine de çok geldiği itirafını yaptı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, doğal gazın özel fiyatlandırma tekniğinin bulunduğunu belirterek, “6 ay, 9 ay geriden gelen bir sistematiği var ve biz dünyada 1,5 trilyon dolarlık bir piyasanın içinde yüzde 2'lik bir payız. Dolayısıyla o kurallara uyuyoruz” dedi.
Bakan Güler, düzenlediği basın toplantısında, doğal gaza yapılan zam siyasi boyuta çekildiği için bu toplantıyı BOTAŞ Genel Müdürü Saltuk Düzyol ile birlikte yaptıklarını söyledi. Türkiye'nin doğal gazın yüzde 97'sini yurt dışından aldığını ifade eden Bakan Güler, “Bu, dünyadaki doğal gaz piyasasının da yüzde 2'sini oluşturuyor. Yani dışımızda yüzde 98'den daha büyük bir kısım var. Burada da büyük bir piyasa var ve kurallar var. Yani doğal gazı petrolle ve diğer mallarla karıştırmamak lazım” diye konuştu.
Doğal gazın özel fiyatlandırma tekniğinin bulunduğunu belirten Güler, şöyle konuştu:
"6 ay, 9 ay geriden gelen bir sistematiği var ve biz dünyada 1,5 trilyon dolarlık bir piyasanın içinde yüzde 2'lik bir payız. Dolayısıyla o kurallara uyuyoruz. BOTAŞ bu kuralların dışında hareket etmiyor ve edemez. Ancak kendi gazımızı inşallah çıkartırsak böyle bir durum söz konusu olursa daha özel bir takım kuralları belki koymak mümkün olabilir. Tabii basında şunu görüyoruz. Kar-zarar ayrı bir şey, borç-alacak ayrı bir şey, nakit akışı ayrı bir şey. Muhasebenin m'sini bilenler, finansmanın f'sini bilenler aslında bunları karıştırmıyor. Ama bu konuda büyük bir bilgi kirliliği var. Bu bilgi kirliliği halkımızı yanılttığı sürece de biz bundan mutlu olmuyoruz.”
Bakan Güler, bu toplantıyı savunma toplantısı değil bilgilendirme toplantısı olarak yaptıklarını kaydederek, şu bilgileri verdi:
"Çünkü dünyada petrol fiyatları aynı zamanda doların paritesi bizim kontrolümüzde olmadığı için dünyada ne yapılıyorsa ekonominin gereği neyse bu yapılıyor. Dolayısıyla bu noktada sayın genel müdürümüz bir açıklama yapacak ardından ben açıklama yapacağım ve soruları yanıtlayacağım. Zamanımız müsait olursa bu hesaplamanın nasıl yapıldığını formülleriyle açıklayacağız. Bizim her şeyimiz açık ve şeffaf. Kar-zarar borç-alacak ve nakit akışı 3 ayrı kavramdır, 3 ayrı sahadır bunları karıştırmamak gerekir. Bunları politik kurnazlık sahasına çekmemek lazım.”
Bakan Güler, BOTAŞ'ın kar-zarar, nakit akışı ile borç alacak konularının ayrı konular olduğunu ve bunların ayrı olarak ele alınması gerektiğini bildirdi.
Kendilerine daha önceden 585 milyon dolarlık bir hedef verildiğini hatırlatan Güler, “biz şu anda karsız satıyoruz, biz halkımızı, sanayicimizi, ihracatçımızı, dar gelirlimizi koruyacak şekilde bu karı da sıfırlayarak, size karsız bunu yansıtıyoruz, doları da petrol fiyatlarını da artıran biz değiliz” diye konuştu.
BOTAŞ'ın fevkalade verimli çalıştığını ifade eden Güler, 2002'de 17 milyar metre küp ile başlayan faaliyetlerin 40 milyar metre küpe yaklaştığını buna rağmen, maliyetleri düşürdüklerini ve karsız satış yaptıklarını kaydetti.
Dışarıda bir “deprem” olduğunu bunu Türkiye'ye yansıtmamak için sanayiciyi, ihracatçıyı, halkı, dar gelirliyi, emekliyi korumak için en asgari seviyede bu zammı yaptıklarını belirten Güler, “bu da tamamen doların artışı başka bir şey değil, petrolün artışı 6-9 ay geriden geliyor, dünyada bu doğal gazın tekniği, ticareti, tekniği apayrı bir sistemle oluyor. Biz dünyadaki bu büyük doğal gaz deryasında yüzde 2'lik bir damlayız, dolayısıyla biz bu kurallara uyuyoruz” şeklinde konuştu.
GECİKTİRİLMİŞ BİR ZAM SÖZ KONUSU DEĞİL”
Daha önceden bir çok kişinin uzmanın kendilerine, “maliyet bazlı sisteme ne zaman geçiyorsunuz, ne zaman zam yapıyorsunuz? Bu şekilde nasıl götürüyorsunuz?” dediğini hatırlatan Bakan Güler, kendilerinin de maliyet bazlı sistemi şubat ayında kabul ettiklerini ve 1 Temmuzdan itibaren uygulamaya geçtiklerini anlattı.
“Burada geciktirilmiş bir zam falan meselesi yok” diyen Güler, her ay formüle göre hesaplama yaptıklarını, dolayısıyla bir biriktirmenin söz konusu olmadığını kaydetti.
2007 yılında doların düşük olması, petrol fiyatlarının belirli bir sabitlik içinde gitmesi ve Hazine ile DPT'nin kendilerine verilen hedeflerin tutması nedeniyle zam yapmadıklarına işaret eden Güler, o zaman zammın gerekmediğini, şimdi ise gerektiği için zam yaptıklarını söyledi.
"ZAM BİZE DE YÜKSEK GELDİ" İTİRAFI
Güler, son zamma ilişkin, “hakikaten rakam bizim için de yüksek geldi. Biz bunu çok tartıştık, aşağıya yukarı 15 gündür biz bunun tartışmalarını yapıyoruz. Biz, bakanlarımız, ekonomiden sorumlu bakanlarımız en son gece son dakikaya kadar da bunun tartışmasını yaptık” dedi. Kendilerinin halkı düşünen bir hükümet olduklarını ifade eden Güler, sözlerine şöyle devam etti:
"Ancak neticede bu yapılması gereken bir şey, dünyada dışımızda olan bir şey, dünyada dolar arttı, bize de yansıdı, petrol de aynı şekilde. Biz burada (kar gözeterek, borç-alacak meselesinden, hedeflerimiz tutmadı da biz bunu öyle yaptık) şeklinde açıklamalar yanlış. Borç alacak, kar-zarar ve nakit akışı ifadelerini bilen herkes bunun doğru olduğunu biliyor ama bazı konuları çarpıtarak, bundan siyasi rant, ucuz politik kurnazlık düşünenlerin ifadeleri politikanın seviyesi ve kalitesi açısından bizi düşündürüyor. Buna alet olmamak lazım. Biz 5,5 sene elektriğe zam yapmadık, 2007'de doğal gaza zam yapılmadı. Buna kimse bir şey demedi, (maliyet bazlı sistemi neden uygulamıyorsunuz, BOTAŞ batıyor) deniliyordu. BOTAŞ hiç bir zaman zarar etmedi. Alacaklı olması ayrı bir şey, nakit akışı ayrı bir şey, zarar meselesi ayrı şey, biz burada kararlı tutumumuzu gösterdik, burada alınan bir YPK kararı vardır, hükümetimizin bir ciddiyeti vardır sayın Başbakanın ilkeli bir duruşu vardır, biz bunu değiştirmedik ve piyasaya doğru mesaj verdik, biz bu işi ciddiyetle ele alıyoruz. Popülizmle ele almıyoruz, ekonominin gereğiyle ele alıyoruz, yatırımcıya da doğru mesaj veriyoruz.”
"DÜŞÜŞ TRENDİNİ YANSITACAĞIZ"
Güler, söz konusu fiyatların düşüş trendine de geçeceğine, çünkü yansımaların formül gereği geriden geldiğine dikkat çekerek, “düşme trendine geldiği dönemde de bu 2009'un ilke çeyreğinden itibaren olacak, eğer dolarda aleyhte bir oynama olmazsa bunu yansıtacağız” dedi.