Büyüklerimizin 93 Savaşı diye andıkları 1876 savaşı,uzak görüşten yoksunluk, sarayın yanlış tutumu ve çeşitli nedenler dolayısıyla kaybedilmişti. İlerleyen Çarlık Rusya kuvvetleri, bugün Yeşilköy diye bilinen Aya Stefanos yöresine kadar geldiler. Osmanlı Devleti, Rusların ileri sürdükleri şartların kabullenmesi anlamına gelen bir antlaşmayı imzaladı. Antlaşmanın şartları arasında, Rusların söz konusu çevrede sözde "Hayır Kurumu" diye büyük bir anıt kurmaları da vardı. Anıtın iç duvarlarında, o savaşta ölen Rus papazları ve askerlerinin isimleri yazılıydı. Yarı kilise, yarı kışla niteliğindeki anıt, Türk halkının ve devletinin onurunu, gururunu incitecek bir anlam taşıyordu.
Aradan 38 yıl geçtikten sonra, Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşına girdi. Bu savaşta İngiltere,Fransa ve Rusya'ya karşı savaşıyordu. Savaşa girişimizin ertesi günü, 12 Kasım 1914 tarihinde,çevre köyleri halkı anıtın temelinden yıkımı işine kalkıştı. Fakat bu girişimi gerçekleştiremedi.Anıtı korumakla görevli Ruslar İstanbul'a kaçtılar. Durumu Hükümet'e bildirdiler. Öte yanda, Davutpaşa Kışlasında bulunan 27. Süvari Alayı Komutanı Binbaşı Hamid Fahri Bey de anıtı yıkmaya kararlıydı.
Olay yerinde Hükümet adına inceleme yapan İstanbul emniyet müdürü, Binbaşı Hamid Fahri Bey'e bu girişimin sakıncalarını anlattı ve oradan ayrıldı. Aynı gün anıt dinamitlendi. Elde yeteri kadarı kadar tahrip malzemesi olmadığından,anıtın tamamen yıkılması sağlanamadı. Ertesi gün daha fazla dinamit kullanıldı. Anıt havaya uçuruldu.Kalıntılarını da istihkam birlikleri temizledi. Bu kara leke Türk topraklarından böylece silinmiş oldu.
Ordu film alma merkezinde görevli Fuat Bey, olayı belgelendirmek için 300 metrelik bir film çekmişti. Fuat Bey,daha sonra "Himmet Ağa'nın İzdivacı" adında bir komedi filmini de çekmiştir. Zamanla, "Müdafaa-i Milliye" ve "Malul Gaziler" derneklerine gelir sağlamak için başka çekimler yaptı. Pençe, Casus,Alemdar Vak'ası.Binnaz, Bican Efendi, Vekilharç, Boksör Sabri, İstanbul Perisi gibi filmler, söz konusu derneklere gelir sağlamak amacıyla çekilen filmler arasındadır. Ancak, yukarıdaki açıklamadan da anlaşılacağı gibi,Türkiye'de ilk çekilen film belgesel bir film niteliği taşır. 1914 yılı Kasım ayı içinde ve "Aya Stefanos Anıtının yıkılışı" adıyla çekilmiştir.
Bu 300 metrelik belgesel film sadece ilk Türk filmi niteliğini taşımakla kalmayıp, Türk halkının gözüne batan, yüreğini sızlatan,ulusal gururunu inciten kara bir lekenin ortadan kaldırılışının da belgesidir. Bu yüzden,daha büyük bir önem ve değer taşır.
Konu: Türkiyede İlk Film Ne Zaman Çevrildi ? 
Paz Eyl. 28, 2008 12:35 pm
